Een gezonde leefstijl is goed voor lichaam en geest

Het belang van een gezonde leefstijl voor de lichamelijke én geestelijke gezondheid wordt door steeds meer zorgverleners onderschreven. Daarbij gaat het voornamelijk om aandacht voor een gezond voedingspatroon en voldoende beweging. Het is niet verwonderlijk dat de aandacht voor een gezonde leefstijl is begonnen binnen de somatiek, met name in de cardiovasculaire zorg. Meer dan de helft van de hart- en vaatziekten wordt namelijk veroorzaakt door een ongezonde leefstijl. Maar ook veel andere medische problemen kunnen voorkomen worden met een gezond voedingspatroon en voldoende beweging. Een gezonde leefstijl bestaat echter uit meer dan alleen de zorg voor de lichamelijke gezondheid. Er is de laatste jaren steeds meer aandacht gekomen voor de mentale dimensie, de mate van geluk en zingeving. Denk hierbij aan aspecten zoals jezelf ontwikkelen als mens, bijdragen aan de samenleving in overeenstemming met je mogelijkheden en je verbinden met anderen. Alle verschillende facetten van leefstijl dragen dus bij aan je algehele gezondheid.  

Het vigerende zorgbeleid reflecteert helaas nog altijd de versnippering van de verschillende thema’s rondom leefstijl. Het valt echter niet te ontkennen dat er zich een omslag in denken voltrekt die meer perspectief biedt voor een integrale aanpak van de gezondheid. In feite kan de aandacht voor leefstijl gezien worden als de praktische invulling van het theoretisch concept Positieve gezondheid. Hierbij staat namelijk, net als bij leefstijl, naast de fysieke component ook het mentale functioneren, de leefomgeving, het ervaren geluk en zingeving centraal. Maar hoe zorg je nu als ggz-professional voor een integrale aanpak in de praktijk?

Al eerder heeft Embloom, in lijn met deze omslag in denken, het Welkomstprogramma en de Positieve Gezondheid Vragenlijst (PGV) ontwikkeld. Wanneer een cliënt aan de slag gaat met het Welkomstprogramma, wordt er aan de hand van de PGV inzicht verkregen in wat er goed gaat in het leven. Zo heeft de cliënt aanknopingspunten om verder aan de slag te gaan met de gebieden die minder goed gaan. Sterke kwaliteiten kunnen iemand namelijk helpen om beter om te gaan met de psychische klachten. Vervolgens wordt binnen de module stilgestaan bij zingeving, dromen en wensen. Om van dromen en wensen werkelijkheid te maken, leren cliënten vervolgens hoe ze SMART-behandeldoelen kunnen opstellen. Tot slot wordt er gekeken welke factoren ondersteunend zijn of juist belemmerend werken bij het bereiken van behandeldoelen. De oefeningen en zelf geformuleerde behandeldoelen kunnen bijvoorbeeld tijdens een ggz-intake worden gebruikt om het gesprek met de cliënt aan te gaan en richting te geven aan de behandeling.

Het leefstijlprogramma gaat verder met de integrale aanpak van de gezondheid. Het doel van dit programma is om mensen te helpen bij het aanmeten van een gezonde leefstijl. Dit is niet alleen zinvol voor mensen met psychische klachten, maar voor iedereen die gezond in het leven wil staan. De cliënt leert binnen dit programma vaardigheden op het gebied van:

  1. Een gezonde leefstijl
  2. Voldoende ontspanning
  3. Voldoende beweging
  4. Gezond eten en drinken
  5. Gezond slapen

Deze elementen kunnen namelijk allemaal bijdragen aan het herstel. Met aandacht voor de leefstijl binnen de ggz wordt het herstel van cliënten in de hand gewerkt en kan de veerkracht toenemen.

Het Welkomstprogramma en het Leefstijlprogramma kunnen los klaargezet worden of tezamen. Door de programma’s in te zetten ter voorbereiding op een ggz behandeling of in de overbruggingsfase van de huisartsenpraktijk naar de ggz, kan de wachttijd nuttig gebruikt worden en kan een cliënt al (zelfstandig) beginnen aan zijn of haar herstel. Overigens is het Leefstijlprogramma ook geschikt om in te zetten naast de behandeling van psychische klachten. Immers, cliënten functioneren integraal, op alle gebieden tegelijkertijd. En het functioneren op het ene gebied heeft ontegenzeggelijk consequenties voor het functioneren op het andere.

Ies Dijksman, PhD

Research and Development Manager Embloom

Ies Dijksman

Ies Dijksman is R&D Manager bij Embloom. Zij is onder andere verantwoordelijk voor de ontwikkeling van content voor het Embloom Platform, in samenwerking met verschillende experts en universiteiten. In 2013 begon Ies als PhD-student bij Maastricht University met onderzoek naar de TeleScreen, het triage-instrument van Embloom. Daarnaast heeft zij onderzoek gedaan naar de houdingen van psychologen ten aanzien van e-mental health, barrières die zij ervaren bij het gebruik ervan en specifieke wensen ten aanzien van blended care. Haar proefschrift is getiteld: ‘TeleScreen as a novel internet-based tool for classifying mental disorders presented in primary care’.