Wat is e-health?
E-health is de toepassing van zowel digitale informatie als communicatie om de gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen en/of te verbeteren. E-health is een veelomvattend begrip en kan in de gehele zorgsector ingezet worden. Denk aan gezondheidsapps, websites met gezondheidsinformatie en videobellen met een zorgverlener. Maar ook het gebruik van ICT voor ondersteunende processen, zoals digitale registratie en dossiervorming valt onder de definitie van e-health, al laten wij deze vorm van e-health voor het overige buiten beschouwing. E-health kan een rol spelen in de gehele zorgketen. Het kan onder andere worden ingezet voor preventie, diagnostiek, behandeling en nazorg.
E-health gericht op preventie
E-health toepassingen kunnen worden ingezet om psychische en lichamelijke klachten te verminderen. E-health gericht op preventie komt in verschillende vormen voor, zoals websites met psycho-educatie, zelftests en behandelprogramma’s met en zonder begeleiding van een zorgverlener. Zo zijn er verschillende apps en online zelfhulpprogramma’s die mensen helpen om te minderen met alcohol of om meer te bewegen. Door in een vroeg stadium, laagdrempelige vormen van hulp online aan te bieden, kan voorkomen worden dat beginnende klachten zich ontwikkelen tot ernstige problemen.
“E-health kan een rol spelen in de gehele zorgketen.”
E-health gericht op diagnostiek
Vragenlijsten en gestructureerde interviews worden veel gebruikt om de aard en ernst van psychische klachten te meten. E-health kan dit psychodiagnostische proces ondersteunen, door de inzet van gedigitaliseerde versies van algemene klachtenlijsten of van specialistische vragenlijsten. De vragenlijsten worden dan online aangeboden via een e-health platform. De zorgverlener kan de patiënt via het platform een uitnodiging sturen om vragenlijsten in te vullen. De patiënt ontvangt een e-mail met een directe link naar de vragenlijst(en). Na het invullen worden de scores automatisch berekend en kan de zorgverlener vaak uit verschillende normgroepen kiezen. Zo is direct inzichtelijk hoe de patiënt ten opzichte van deze normgroep scoort. Resultaten worden ook grafisch weergegeven, zodat deze gemakkelijk te interpreteren zijn.
E-health gericht op behandeling
E-health kan worden ingezet voor de behandeling van mensen met psychische klachten. Deze categorie van e-health omvat onder andere behandelprogramma’s, zoals een slaapprogramma of depressieprogramma. Behandelprogramma’s bestaan vaak uit psycho-educatie, gecombineerd met een aantal oefeningen, adviezen en tests. Behandelprogramma’s kunnen worden aangeboden met of zonder tussenkomst van een zorgverlener. Bij de introductie van e-health, aan het begin van deze eeuw, zette men vooral in op programma’s zonder begeleiding (zelfhulp). Echter zonder de aanwezigheid van een zorgverlener bleek de therapietrouw laag en veel patiënten haakten halverwege de behandeling af. De laatste jaren zien we daarom een duidelijke voorkeur voor een combinatie van reguliere (face-to-face) zorg en e-health. Dit wordt ook wel ‘blended care’ genoemd. Hierbij staan de online componenten en face-to-face gesprekken beiden niet op zichzelf, maar zijn ze verbonden met elkaar. De online interventies kunnen zorgvuldig geselecteerd worden en daardoor afgestemd worden op de behandeling en de behoeften van de patiënt. Maar er kan ook gebruik worden gemaakt van afzonderlijke e-health interventies ter ondersteuning van een reguliere behandeling, zoals een video met uitleg over een bepaalde behandelmethode of stoornis, een mindfulness oefening of een digitaal dagboekformulier.
